Tijdens de besprekingen van de begroting van 2022-2025 heeft fractievoorzitter Idso Brouwer een mooi betoog gehouden over de zorg, met name dan de jeugdzorg, het onderhoud van de wegen en de woningbouw in onze gemeente. GBD is bijzonder blij dat door onze inspanning een groot gedeelte van de OZB verhoging teruggeschroefd is. Tevens hebben wij de toezegging gekregen van de wethouder dat als de huizenprijzen erg stijgen de extra inkomsten terug gaan naar onze inwoners. Lees hieronder het hele betoog van onze fractievoorzitter.
Allereerst mijn complimenten voor de informatiepagina met de kleuren grafieken van de begroting 2022. Dit geeft in een opslag een goed beeld van onze inkomsten en uitgaven. Ik ben van mening dat dit ook een goed overzicht geeft voor de inwoners die zo een beter inzicht krijgen van de gemeentelijke financiën.
Verder wil ik het college bedanken dat ze goed naar GBD geluisterd hebben en een aantal bezuinigingen uit de begroting gehaald hebben waar wij voor de vakantie bij de kadernota erg op tegen waren. Vooral het schrappen van een gedeelte van de extra verhoging van de OZB vind bij ons waardering, maar ook de andere geschrapte bezuinigingen zijn welkom en noodzakelijk. Prima zaak, maar dit kan natuurlijk alleen door de extra gelden die wij van het rijk gekregen hebben.
Het college heeft hiermee wel een meer jaren sluitende begroting gepresenteerd en in deze toch wat lastige tijden is dat een compliment waard, ook van een oppositiepartij.
Toch hebben wij op een aantal onderdelen nog wel wat kritische opmerkingen en deze zal ik puntsgewijs behandelen.
Een belangrijk onderdeel is de extra financiering (ruim over de miljoen euro) die wij voor het programma samenleving van het rijk gekregen hebben. In feite is dit een compensatie voor wat wij de afgelopen jaren aan extra kosten aan zorg en dan met name jeugdzorg uitgegeven hebben. Dit heeft bij vele gemeenten tot financiele tekorten gezorgd en ook bij onze gemeente was dit een kritiek onderdeel van de begroting over de afgelopen jaren. Nu begrijpen wij wel dat formeel het bedrag niet geoormerkt is en het via algemene voorzieningen voor van alles gebruikt kan worden, maar de reden dat wij deze tekorten hebben gehad over de afgelopen jaren komt wel degelijk door de extra kosten in o.a. de zorg. Daarom verbaast het ons dat er voor jeugdzorg en WMO maar 520 duizend euro extra gereserveerd wordt uit dit grote bedrag.
Wij denken dat dit bij lange na niet voldoende is en vrezen dat er meer geld nodig is om vooral de jeugdzorg aan te pakken. De vraag is dan ook waarom het college besloten heeft niet meer geld aan zorg te reserveren dan nu het geval is. Uiteindelijk is ons voorstel om nu al meer geld te reserveren voor vooral jeugdzorg en WMO. Natuurlijk gaat u mij vragen hoe dit gefinancierd moet worden, maar daar kom ik straks even op terug. Ik hoor graag de mening van het college hierover.
We maken nu even een stapje naar een ander samenlevingsonderwerp namelijk het Nationaal Programma Onderwijs; Kinderen hebben veel te leiden gehad onder de afgelopen Corona periode. Naar aanleiding van de opgelopen achterstanden in het onderwijs, heeft minister Slob 2 brieven naar de Nederlandse gemeenten gestuurd met daar in de aankondiging dat de komende 2 schooljaren circa € 300 miljoen uit het Nationaal Programma Onderwijs ter beschikking wordt gesteld. Deze brieven heeft u in april en juli van dit jaar ontvangen. Middels vastgestelde doelen kunt u hiermee komen tot een aanpak. Ook is er een combinatie van steunpakketten mogelijk: zo stelt de minister in deze brieven.
Voor onze gemeente betekend dit dat wij grofweg 200.000 euro krijgt, hetgeen sec gebruikt moet worden om achterstanden te verhelpen. Het ministerie stelt in de brief verder dat wij 529 kinderen hebben die ondersteund dienen te worden middels onder meer deze NPO gelden. M.b.t. deze begroting hebben wij hier een aantal vragen over:
Vraag 1 : Heeft onze gemeente al ondersteunende maatregelen genomen en wat dan bijvoorbeeld? Zo niet: wat en wanneer heeft de wethouder voor plannen om deze ondersteuning op te starten?
Vraag 2: Waar kunnen wij deze gelden op de begroting terugvinden ?
In het verlengde van dit onderwerp wil ik graag tevens uw aandacht vestigen op De Gelijke Kansen Alliantie (GKA). De GKA intensiveert haar aanpak met lokale agenda’s. Na de zomervakantie van dit jaar heeft de alliantie haar bereik van 50 naar 100 gemeenten verdubbeld. De GKA zal een aanpak voor kennisdeling formuleren en landelijke thema-agenda’s opzetten.
Vraag: In de begroting lezen wij over het Transformatiefonds (blz. 36). Betekent dit dat u zich heeft aangesloten bij de Gelijke Kansen Alliantie? Zo niet gaat onze gemeente zich aanmelden voor deelname aan deze aanpak van het GKA?
Onderhoud wegen; met alle respect, maar daar is natuurlijk een blunder van jewelste begaan. 3 ½ jaar heeft het college bijna niets gedaan aan het onderhoud van de belangrijke vervoersaders in onze gemeente, maar was er wel een enorme som geld gereserveerd voor het CUP om de speeltjes van de coalitie uit te voeren. U kent ons standpunt daarover inmiddels; het was te duur en te megalomaan en met betrekking tot het onderhoud wegen was dit ook nog eens onverantwoordelijk om daar geen aandacht aan te besteden. Op eerdere vragen hierover werd geantwoord dat het aan de winter gelegen had, maar dat kan natuurlijk nooit een excuus zijn om weinig onderhoud te plegen.
En nu komt er opeens een bedrag van 1,3 miljoen uit de hoge hoed vallen waarmee we volgens dit plan in 2022 de achterstanden gaan wegwerken. Hier kijken wij toch wel met een sceptische blik naar. De vraag die hier bij ons opkomt is of dit wel realistisch is. Wij betwijfelen of er wel tijd en mankracht is om dat allemaal aan te pakken in 2022 en we zien daarom aan het einde van 2022 al weer een overhevelingsbesluit aankomen. Daarom wil GBD aan het college voorstellen om hier een meer realistisch bedrag van te maken en het voor 2022 te verlagen. Even voor de duidelijkheid: GBD vind dat het onderhoud wel degelijk moet gebeuren, alleen hebben wij vragen bij de haalbaarheid in 2022 en daarom ook de uitgaven in 2022.
En nu kom ik dan terug op het extra geld voor jeugdzorg en WMO waar ik net over sprak en wij denken dat het geld dat we niet in 2022 uitgeven aan wegenonderhoud hier voor gebruikt kan worden. Ook een aantal andere bezuinigingen op het programma samenleving zouden hiermee geschrapt kunnen worden Wij denken bijvoorbeeld dat de bezuinigingen op de WLZ indicaties, op het Scherper aan de Poort zijn en op het scherper toezien op de hoogte van het PGB op den duur toch voor extra kosten gaan zorgen. Hoewel het verschillende reserve potjes zijn, moet daar toch wel een mouw aan te passen zijn. We horen graag de mening van het college hier over.
Even terugkomend op het onderhoud, het gaat hier wat GBD betreft niet alleen om de gaten in het wegdek te repareren e.d., maar ook om de veiligheid van de verkeersdeelnemers zeker te stellen; daar horen ook andere zaken bij, zoals goede verlichting en de veiligheid van kruispunten en rotondes e.d. Daar is de bestemmingsreserve tenslotte ook voor bedoeld.
Vorige week is er helaas weer een ongeluk geweest op de rotonde van de Markerwaardweg en de Westerkerkweg in Venhuizen, waarbij een jong dame ernstig gewond is geraakt. Dit is niet de eerste keer dat op deze weg ongelukken gebeuren. Ook hierom dienen we bij het onderhoud van de wegen te kijken naar de veiligheid van de verkeersdeelnemers. Ik hoor graag wat het college hier aan denkt te doen.
Even voortbordurend op het onderwerp verkeer, gedurende deze gehele raadsperiode hebben wij en gelukkig ook andere partijen in navolging van ons aandacht gevraagd voor de vele verkeersproblemen in onze gemeente. Wij stellen vast dat er tot op heden nog niet veel gedaan is aan de gevaarlijke verkeersituaties in Oosterblokker. Ook is het enorm stil op het dossier Pyxis, één van de grootste veroorzakers van de problemen in deze kern. Het ene na het andere huis van omwonenden komt te koop. Op dit moment zelfs 2 stuks tegelijk! Als wij wachten op nieuwe bewoners lost het probleem van overlast vanzelf op, dat zou een gedachte kunnen zijn. Vast staat dat er op de vragen rond deze twee zaken nagenoeg niets terug gemeld wordt aan de raad. Wel heeft de wethouder over het verkeer vorige raad aangegeven voor het einde van dit jaar te komen met verkeersmaatregelen.
Vraag: wat kosten deze maatregelen en waar kunnen wij een reservering hiervan op de begroting vinden?
En nu maak ik even een uitstapje naar een ander onderwerp dat er niet helemaal thuis hoort maar wel gerelateerd is aan het bovenstaande veiligheidsvraagstuk; vorige week hebben 4 partijen een motie ingediend voor een onderzoek naar extra woningbouw in Venhuizen, waar de VVD om ons destijds onduidelijke redenen tegen gestemd heeft. Wie schets onze verbazing dat we in de krant een artikel zien staan dat de VVD nu dat ongeluk als een goede reden geeft om geen extra woningbouw te onderzoeken in Venhuizen. Dus achteraf via een tragisch ongeluk het stemgedrag goed praten van een eerdere motie. Daarnaast heeft de VVD blijkbaar een andere geheime locatie voor ogen waar volgens hen wel woningbouw mogelijk is zonder bij het bespreken van de motie vorige week daar iets over te zeggen, maar dat dan weer wel in de krant zet. Bizar.
U denkt misschien die Brouwer dwaalt nu af, maar dit was echter een bruggetje naar mijn volgende onderwerp en dat is ambtelijke capaciteit voor woningbouw. Een paar keer hebben we al gehoord dat het doen van meerdere woningbouw projecten tegelijk een onevenredig grote belasting is voor de ambtelijke capaciteit en uiteraard begrijpen wij dat ook. Toch is woningbouw zowat het grootste onderwerp van de nabije toekomst en zullen we dat toch op een of andere manier moeten versnellen. GBD denkt graag constructief mee hierover. Als ambtelijke capaciteit in de weg staat voor versnelde woningbouw dan vragen wij ons af of het mogelijk is om dat op andere manieren op te vangen. Bijvoorbeeld de aanvrager van een groot woningbouw project te laten betalen voor de extra ambtelijke capaciteit die nodig is voor dat specifieke project. Hiermee kan ambtelijke capaciteit in huis worden gehaald (al dan niet tijdelijk) om toch woningbouw parallel te doen plaatsvinden. Ook hier horen wij graag de mening van het college over. We dienen tenslotte alle mogelijkheden voor versnelling van extra woningbouw te onderzoeken.
Voorzitter, dan heb ik nog een aantal opmerkingen over wat andere, kleinere onderwerpen en daarna zal ik afronden.
Het stoort ons dat er weer gesproken wordt in deze begroting over aardgasvrij. Ik dacht dat we afgesproken hadden dat dit niet een doelstelling op zich moet zijn, maar dat reductie van gasgebruik een middel is om naar CO2 reductie en energie neutraal gebruik te gaan.
Wij begrijpen dat we via het RSW mee betalen aan het stadsstrand van Hoorn. De vraag is of hier financiele risico’s voor Drechterland aan zitten.
Gezien de problemen bij de laatste kermisactiviteiten willen wij het college vragen om de toezicht via de BOA’s te intensiveren.
Op pagina 23 staat dat we gaan bezuinigen op openbaar groen om op ambitieniveau C te komen. Echter de algemene menig is dat we nu al op niveau C zitten en de vrees die wij hebben is dat we met die bezuinigingen naar niveau D afzakken. Graag uw mening hier over.
Voor nu heb ik de meest belangrijke onderdelen voor GBD behandeld. U zult zich wel afvragen hoe GBD nou gaat stemmen, maar ik laat u nog even in spanning op het puntje van uw stoel zitten en wacht de beantwoording van het college af. Dank u wel.